Η Μαύρη Σημαία

.

(απόσπασμα από το άρθρο Πειρατικές Ουτοπίες: Κάτω από τη σημαία του Θανάτου, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Do or Die #8)

«Γιατί είναι μαύρη η σημαία μας; Το μαύρο είναι το χρώμα της άρνησης. Η μαύρη σημαία είναι η άρνηση κάθε σημαίας. Είναι η άρνηση της εθνότητας η οποία στρέφει το ανθρώπινο γένος ενάντιο στον ίδιο τον εαυτό του και απαρνείται την ενότητα της ανθρωπότητας. Το μαύρο είναι το χρώμα του θυμού και της οργής ενάντια σ’ όλα τα απαίσια εγκλήματα ενάντια στην ανθρωπότητα που έχουν γίνει στο όνομα της πίστης στο ένα ή στο άλλο κράτος». (1)

Ολοι ξέρουμε πως οι πειρατές ύψωναν τον Τζόλυ Ρότζερ – τη σημαία με τη νεκροκεφαλή. Η πιο πιθανή προέλευση της λέξης «Τζόλυ Ρότζερ» είναι η Αγγλοποίηση της Γαλλικής Ζολί Ρουζ (Jolie Rouge) – της κόκκινής ή «ματοβαμένης» σημαίας που ύψωναν αρχικά οι πειρατές πριν την πιο γνωστή μαύρη. Η κόκκινη σημαία είναι ευρέως γνωστή ως το διεθνές σύμβολο της προλεταριακής επανάστασης και εξέγερσης και η μαύρη σημαία ιστορικά υπήρξε η σημαία του αναρχικού κινήματος (Ο πιο διάσημος συνδυασμός των δύο αυτών χρωμάτων ήταν οι αναρχοκομμουνιστικές κόκκινες και μαύρες σημαίες της Ισπανικής επανάστασης του 1936.) (2)

Η παλαιότερη βεβαιωμένη αναφορά σε αναρχικούς που ύψωσαν τη μαύρη σημαία ή που αυτή χρησιμοποιήθηκε σε εξέγερση της εργατικής τάξης είναι όταν, στις 9 Μαρτίου 1883, η διάσημη αναρχική Λουίζ Μισέλ, κρατώντας μια μαύρη σημαία, οδήγησε ένα πλήθος από εξαγριωμένους άνεργους να λεηλατήσουν φούρνους. Πάντως, υπάρχουν αναφορές ότι είχε υψώσει τη σημαία με τη νεκροκεφαλή 12 χρόνια νωρίτερα, το 1871, ενώ οδηγούσε τα γυναικεία τάγματα της εξεγερμένης Παρισινής Κομμούνας. Η Παρισινή Κομμούνα είχε μέχρι και καθημερινή εφημερίδα με τον τίτλο Ο Πειρατής (3)

Τον Ιούνιο του 1780, όταν, στη διάρκεια των Ταραχών του Γκόρντον, οι πόρτες των φυλακών του Λονδίνου γκρεμίστηκαν και οι φυλακισμένοι απελευθερώθηκαν βρίσκουμε την παρακάτω περιγραφή: « Ενας γιγάντιος άνδρας φάνηκε, που οδηγούσε μια άμαξα κουνώντας μια πελώρια μαύρη και κόκκινη σημαία, σα να ήταν ο σημαιοφόρος ενός εχθρικού στρατού». Το όνομα αυτού του άνδρα ήταν Τζέημς Τζάκσον και οδήγησε τις μάζες στην καταστροφή της κύριας φυλακής του Λονδίνου με την κραυγή «Βίρα για το Νιούγκεϊτ». Δεν θα ήταν τελείως άτοπο να συμπεράνουμε ότι αυτό το «Βίρα» υποδηλώνει ότι ο Τζάκσον ήταν ναυτικός – οι ναυτικοί ανέκαθεν υπήρξαν το πιο μαχητικό κομμάτι της εργατικής τάξης. Αν είναι έτσι, τότε αυτή η μαύρη και κόκκινη σημαία που σηματοδότησε ένα κάλεσμα ελευθερίας στους δρόμους του Λονδίνου μπορεί κάλλιστα να είχε άμεση σχέση με τις μαύρες και κόκκινες σημαίες της Καραϊβικής χρόνια πριν. Στην περίπτωση αυτή, προηγείται σημαντικά της Λουίζ Μισέλ και σχεδόν μας πάει πίσω στην χρυσή εποχή της πειρατείας. (4)

Η μαύρη και κόκκινη σημαία ξεδιπλώθηκε ξανά στην Καραϊβική το 1791. Μετά από μια τεράστια εξέγερση των δούλων, ένα μέρος του παλιού πειρατικού προπύργιου της Ισπανιόλα μετονομάστηκε σε «Αϊτή», όνομα των ιθαγενών Αμερικάνων, και έγινε η πρώτη ανεξάρτητη μαύρη δημοκρατία. Υπό την καθοδήγηση του Τουσέν Λ’ Ουβερτύρ (Toussaint L’ Ouverture), οι επαναστάτες νίκησαν τις δυνάμεις τριών αυτοκρατοριών προκειμένου να κερδίσουν την ελευθερία τους. Η κόκκινη και μαύρη σημαία της Αϊτής έγινε για τους μαύρους του 18ου και 19ου αιώνα μια σημαία ελευθέριας, ιδιαίτερα για τους ναυτικούς που κατέπλεαν στην Αϊτή, γίνονταν Αϊτιανοί και γύριζαν στις πατρίδες τους κάτω από την μαύρη και κόκκινη σημαία. Αμερικάνοι σκλάβοι που βρίσκονταν πάνω σε πολεμικά ή εμπορικά πλοία το έσκαγαν και ζήταγαν άσυλο στην Αϊτή. (5)

Από κάποιον Γουίλιαμ Ντέηβιντσον μαθαίνουμε πως «σε μια διαδήλωση υπερασπίστηκε την μαύρη σημαία με τη νεκροκεφαλή, «Ας πεθανουμε σαν Ανδρες παρά να πουληθούμε σαν Σκλάβοι» έγραφε η σημαία.»» Ο Ντέηβιντσον ήταν ένας μαύρος που γεννήθηκε το 1786 και εκτελέστηκε το 1820. Γεννήθηκε στο Κίνγκστον της Τζαμάϊκα, στην αλλοτινή «πιο απαίσια πόλη στη Γη» και διαβόητη πρωτεύουσα των πειρατών. Πέρασε 3 χρόνια στη θάλασσα, ήταν συνδικαλιστής, διάβαζε Τομ Πέην και ίσως να διατηρούσε κάποια επαφή με τον Τουσέν Λ’ Ουβερτύρ και την επανάσταση στην Αϊτή. Εκτελέστηκε την 1η Μαίου του 1820 μαζί με άλλους για τη συμμετοχή του στη «Συνωμοσία της Οδού Κάτωνος» με σκοπό τη δολοφονία ολόκληρου του υπουργικού συμβουλίου την ώρα που αυτό θα γευμάτιζε. Σκοπός της ενέργειας αυτής ήταν να προκαλέσει επιθέσεις στο Μάνορ Χάουζ και στην Τράπεζα της Αγγλίας και να δώσει το έναυσμα για την επανάσταση στη Βρετανία


(1): Howard J. Ehrlich - Reinventing Anarchy, Again (Edinburgh, AK Press, 1996), σ. 31

(2): Cordingly - Life Among the Pirates, σ 2, 138-143: "Οι κόκκινες ή ματοβαμένες σημαίες αναφέρονται το ίδιο συχνά με τις μαύρες μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα"; ο.π. 2, p. 22; Platt and Chambers - Pirate, σ. 35

(3). Woodcock - Anarchism: A History of Libertarian Ideas and Movements (London, Penguin, 1963), p. 284; Jason Wehling - 'History of the Black Flag: Why Anarchists fly it. What are its origins?', in Fifth Estate (Vol. 32, #1, Summer 1997), p. 31; Le Pirate: Journal Quotidien #1-4 (1871) στη συλλογή Κομμούνας του Πανεπιστημίου του Σάσεξ – συνέχεια του Le Corsaire.

(4). John Nicholson - The Great Liberty Riot of 1780 (London, Bozo, 1985), pp. 44-46

(5). Bolster - Black Jacks, pp. 152-3


[ Π² ]